Là một nhà sản xuất nhạc cụ truyền thống, Tạ Thâm luôn đề cao việc bảo tồn và phát triển âm nhạc truyền thống Việt Nam. Đàn Đáy, một nhạc cụ đặc trưng và quan trọng của dàn nhạc truyền thống, đã góp phần làm nên sự đa dạng và tạo nên niềm tự hào về âm nhạc dân tộc. Trong bài viết này, chúng tôi xin giới thiệu với các bạn về cấu tạo và kỹ thuật chơi đàn Đáy, nhằm mang đến cho các bạn kiến thức bổ ích và cũng như truyền cảm hứng để bạn khám phá và tìm hiểu thêm về công việc này.
Cấu tạo đàn Đáy
Đàn Đáy được thiết kế với các thành phần sau:
- Thùng đàn: với hình dạng hình thang cân, đáy lớn ở trên và đáy bé ở dưới, thùng đàn có kích thước khá lớn. Mặt đàn làm bằng gỗ nhẹ và xốp, còn thành đàn được làm bằng gỗ cứng. Đáng chú ý, đáy đàn có một khoảng trống hình chữ nhật ở sau lưng. Trên mặt đàn có một bộ phận để mắc dây gọi là ngựa đàn.
- Dọc đàn: với chiều dài khoảng 1m18, dọc đàn là một phần quan trọng của cây đàn Đáy. Cần đàn không có phím từ đầu đến 3/5 phần cần đàn, phần còn lại có 8 phím và 2 phím gắn trên mặt đàn. Các phím được làm bằng tre và có độ cao như nhau, tuân thủ thang âm 7 cung chia đều của dân tộc.
- Dây đàn: đàn Đáy có 3 dây đàn được làm bằng tơ se và được lên cách nhau một khoảng cố định. Đàn Đáy truyền thống không bao giờ đánh âm dây buông.
- Bộ phận lên dây: phía đầu đàn Đáy có hình dạng lá đề và có 3 trục gỗ để lên dây. Phần cuối thân đàn có ngựa đàn để mắc dây. Bộ phận lên dây được cải tiến để ngăn chặn dây bị chùng xuống.
- Phím gảy đàn: nghệ nhân tạo ra phím gảy đàn bằng tre hoặc nhựa với các ngón gảy để tạo ra âm thanh đặc biệt như hất, rung mổ…
Kỹ thuật chơi đàn Đáy
Những kỹ thuật chơi đàn Đáy dưới đây sẽ giúp bạn trở thành một người chơi thành công:
- Tư thế biểu diễn: Ngồi thấp và xếp chân lên chiếu.
- Kỹ thuật tay trái: Do dọc đàn rất dài và phím đàn cao, kỹ thuật tay trái trên đàn Đáy có những đặc điểm riêng như ngón nhấn, ngón láy, ngón chùng… Nhờ những kỹ thuật này mà ta có thể tạo ra âm thanh độc đáo và mềm mại.
- Ngón nhấn: Nhấn và miết dây đàn để tạo ra âm thanh mềm mại và hai âm kết nối với nhau.
- Ngón chùng: Sử dụng đầu ngón tay (thường là 2 ngón) để bấm lên dây và miết về phía bầu vang, từ đó làm cho đoạn dây từ cung phím ấy đến bộ phận mắc dây chùng lại. Âm thanh trở nên thấp hơn so với khi đánh thông thường, đây là một điểm độc đáo chỉ có trên đàn Đáy.
- Ngón rung: Tạo độ ngân dài và làm cho âm thanh trở nên mềm mại hơn ở những âm cao. Cách làm này cũng áp dụng cho dây buông bằng cách nhấn nhẹ ở đoạn dây sát dưới trục dây.
- Ngón mổ: Sử dụng ngón tay 1 bấm vào một cung phím, sau đó sử dụng ngón 2 hoặc 3 bấm mạnh vào cung phím khác (thường là liền bậc cao hoặc thấp). Kỹ thuật này giúp âm thanh của cung phím này vang lên mà không cần sử dụng phím gảy đàn. Âm luyến được tạo ra từ sự rung và chấn động của dây đàn và ngón tay mổ vào cung phím.
Đàn Đáy thường được sử dụng để đệm cho hát Ả đào, cùng với phách và trống Chầu, và đôi khi được sử dụng để đệm cho ngâm thơ. Gần đây, đàn Đáy cũng được sử dụng trong dàn nhạc Dân tộc Tổng hợp, mang đến cho âm nhạc màu sắc và đa dạng.
Hy vọng rằng với những chia sẻ này, bạn đã thu thập được đủ kiến thức về đàn Đáy và cũng như có đủ sự tự tin để bắt đầu học chơi đàn Đáy. Chúc bạn thành công và đắm chìm trong thế giới âm nhạc!
Nguồn: https://izumi.edu.vn/
Danh mục: Tin Tức
