Ngắn mạch là gì? Hiểu rõ về nguyên nhân và cách kiểm tra

Bạn có bao giờ gặp phải tình huống thiết bị điện đột ngột ngừng hoạt động hoặc dây điện bên ngoài bị cháy nổ? Đó chính là dấu hiệu của ngắn mạch trong hệ thống điện. Vậy ngắn mạch là gì? Nguyên nhân gây ngắn mạch là gì? Và làm thế nào để kiểm tra ngắn mạch từ đồng hồ vạn năng? Hãy cùng Izumi.Edu.VN khám phá những điều này nhé!

Ngắn mạch là gì?

Ngắn mạch, hay còn được gọi là đoản mạch, là hiện tượng thường xảy ra trong các hệ thống điện. Điều này xảy ra khi dòng điện không đi theo đúng quy trình dẫn điện của hệ thống mà di chuyển với khoảng cách ngắn hơn do các sự cố như dây điện bị đứt, rò rỉ, v.v… Điều này làm mạch điện nhỏ đi và gây chập, cháy tại vị trí hỏng hóc. Ngắn mạch còn xảy ra khi dòng điện nóng chạm vào dây trung tính, làm giảm điện trở của dòng điện và tạo ra một đường dòng điện khác.

Bạn đang xem: Ngắn mạch là gì? Hiểu rõ về nguyên nhân và cách kiểm tra

Nguyên nhân gây ra ngắn mạch

Ngắn mạch có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Tường nhà ẩm ướt trong khi dây dẫn nguồn có thể bị hở gây chập cháy.
• Thiết bị điện quá tải làm mạch không đáp ứng được và gây ngắn mạch.
• Dòng điện tăng đột ngột có thể gây nổ và tạo ra tia lửa điện.
• Những thiết bị điện như đèn, đồ gia dụng, ổ cắm điện, cầu chì, phích cắm bị lỗi v.v…

Tại sao ngắn mạch gây nguy hiểm?

Ngắn mạch có thể mang lại nhiều hậu quả đáng lo ngại. Đây là những nguy hiểm bạn cần lưu ý:

• Ngắn mạch gây nhiệt độ cao, dễ gây cháy nổ.
• Ngắn mạch có thể làm vỡ, biến dạng thiết bị điện do tác động cơ khí giữa các phần tử bên trong.
• Ngắn mạch làm sụt điện áp của lưới điện và làm thiết bị ngừng hoạt động, ảnh hưởng đến sản xuất.
• Đối với máy phát điện, ngắn mạch khiến máy mất công suất và mất điện đồng bộ.

Các loại ngắn mạch trong hệ thống điện

Trong hệ thống điện hiện nay, có ba dạng mạch điện phổ biến: mạch điện 1 pha, mạch điện 3 pha và mạch điện ba pha. Trong số đó, ngắn mạch ba pha được biết đến là loại nguy hiểm nhất. Dưới đây là một số loại ngắn mạch thường gặp:

• Ngắn mạch 1 pha chạm đất: hiện tượng một pha chạm đất hoặc bị chập dây trung tính gây ngắn mạch.
• Ngắn mạch 3 pha: dòng điện ba pha chập nhau, gây chập cháy.
• Ngắn mạch hai pha: hai pha chập nhau.
• Ngắn mạch hai pha chạm đất: hai pha chạm xuống đất.

Cách đo và kiểm tra ngắn mạch

Việc kiểm tra ngắn mạch giúp xác định nguyên nhân gây hỏng hóc. Hãy tham khảo các bước sau:

Xác định vị trí ngắt mạch

Đầu tiên, xác định bộ ngắt mạch trong hệ thống điện bằng cách tìm đèn báo hiệu màu đỏ hoặc cam trên bảng điều khiển chính. Nếu hệ thống điện được thiết lập trên đất, bạn có thể xác định vị trí bị ngắt mạch.

Kiểm tra dây nguồn của thiết bị

Sử dụng đồng hồ vạn năng hoặc ampe kìm kiểm tra dây dẫn điện, đo điện áp và điện trở của mạch điện. Nếu dây điện bị nóng chảy, rò rỉ cách điện hoặc không đo được điện trở trên đồng hồ vạn năng, có nghĩa là hệ thống bị ngắn mạch. Nếu kết quả đo trùng với thông số mạch điện, tức là không có ngắn mạch.

Tiến hành sửa chữa mạch điện bị ngắn

Bật từng công tắc của đèn hoặc thiết bị để xác định vị trí ngắn mạch. Nếu mạch điện vẫn bị ngắt khi mở một công tắc cụ thể, đó chính là vị trí bị hỏng. Tuy nhiên, bạn cần có kinh nghiệm và kiến thức kỹ thuật để sửa chữa mạch điện một cách an toàn và chính xác.

Hãy tham khảo những dòng đồng hồ vạn năng cao cấp như Kyoritsu 1109S, Hioki 3244-60, Kyoritsu 1009,… để kiểm tra hệ thống mạch điện một cách chính xác và an toàn.

Hướng dẫn phòng tránh ngắn mạch

Sau khi hiểu rõ về ngắn mạch và tác hại của nó, bạn cần có biện pháp phòng chống để ngăn chặn ngắn mạch. Dưới đây là một số cách phòng chống:

• Sử dụng công tắc riêng cho mỗi thiết bị điện để tránh chập thiết bị hàng loạt.
• Sau khi sử dụng, hãy ngắt điện và rút phích cắm thiết bị.
• Chọn dây dẫn điện có tiết diện phù hợp với từng dòng điện để đảm bảo tải điện tốt nhất.
• Lắp đặt aptomat (cầu dao tự động) để bảo vệ hệ thống và phòng chống ngắn mạch.

Việc hiểu về ngắn mạch và những tác hại của nó giúp bạn nhận thức được tầm quan trọng của việc phòng ngừa. Izumi.Edu.VN hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn có thêm kiến thức để lắp đặt và sử dụng điện một cách an toàn.

Nguồn: https://izumi.edu.vn/
Danh mục: Tài liệu điện